Συνέντευξη στον σκηνοθέτη Θοδωρή Βουρνά

Νέος, ευρηματικός και ασταμάτητος. Ο Θοδωρής Βουρνάς, μόνο τη φετινή σεζόν, έχει στο ενεργητικό του τρεις θεατρικές παραστάσεις (“Στα σκοτεινά – making movies”, “Το ξύπνημα της ηθικής, οι κανόνες της άνοιξης” και τον “Παρία”) και μια ολοκληρωμένη ταινία μικρού μήκους, τον “Θεατή”. Επιπλέον, η μικρού μήκους ταινία του “Χωρίς Γάλα” έχει αποσπάσει πληθώρα βραβείων, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Αυτή την περίοδο παρουσιάζει τον “Παρία” του Α. Στρίντμπεργκ στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, κάθε Τετάρτη στις 21:00 και Σάββατο στις 16:00. Πληροφορίες της παράστασης “Παρίας”, εδώ.
Ο Θοδωρής Βουρνάς σε μια αποκλειστική συνέντευξη στο tritokoudouni.gr και στην θεατρολόγο Mαριαλένα Δογγούρη.

Μ: Φέτος έχεις κάνει τρεις θεατρικές παραστάσεις. “Στα σκοτεινά – making movies”, “Το ξύπνημα της ηθικής, οι κανόνες της άνοιξης” και τώρα τον “Παρία”. Πώς από μια παράσταση, σαν τα “σκοτεινά – making movies” έφτασες σε ένα κλασικό, νατουραλιστικό έργο δωματίου, όπως είναι ο Παρίας; Τι προκλήσεις συνάντησες; 

Θοδωρής: Τα σκοτεινά – making movies”καθώς και “Το ξύπνημα της ηθικής, οι κανόνες της άνοιξης”, ήταν δυο παραστάσεις που ανεβήκαν στο Cartel και εκτελέστηκαν κάτω από ένα συγκεκριμένο concept, το οποίο προσπαθώ να αναπτύξω, το να είναι οι ηθοποιοί και αυτοί θεατές. Να είναι καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης πάνω στη σκηνή, και ακόμα και σε σημεία στα οποία δεν συμμετέχουν στην σκηνική δράση, να είναι παρόντες, σαν θεατές, και να παρατηρούνε. Ο “Παρίας” ήταν κάτι διαφορετικό, το οποίο προέκυψε στα πλαίσια του προγράμματος της Δρ Κικής Σελιώνη, στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, που με κάλεσε να σκηνοθετήσω ένα έργο μέσα στο πρόγραμμά της, για να δείξουμε την δουλειά που έχει κάνει και η ίδια με τους μαθητές της ως acting coach. Έτσι, είπα να δοκιμαστώ σε κάτι που δεν έχω ξανακάνει, ώστε να αποκτήσω και την εμπειρία ενός έργου δωματίου και την εμπειρία ενός κλασικού έργου, αλλά και την εμπειρία του να συνεργάζεσαι στενά για την απόκτηση ενός έργου με έναν δραματουργό και acting coach. Οπότε, κάπως έτσι, προέκυψε ο “Παρίας”.

Μ: Το κείμενο του “Παρία” περιέχει πληθώρα σκηνοθετικών οδηγιών. Αυτό περιορίζει έναν σκηνοθέτη ή αποτελεί μια μεγάλη και χρήσιμη βοήθεια;

Θοδωρής: Το κείμενο εμείς το αποδώσαμε στα πλαίσια του συγκεκριμένου προγράμματος, το οποίο μας δίνει την δυνατότητα να το δουλεύουμε ως work in progress. Αυτό σημαίνει ότι το πήγαμε στην πρεμιέρα έχοντας δώσει μια μορφή πρώτου ανεβάσματος, και από εκεί και πέρα, κάθε εβδομάδα το εξελίσσουμε σε κάτι, αν όχι καινούργιο, πιο διαφορετικό, ανάλογα με το feedback που μας δίνουν οι θεατές. Το τοποθετήσαμε χρονικά στο 1950, το κάναμε δηλαδή λίγο πιο σύγχρονο. Δώσαμε επίσης κάποιες πιο σαφείς ερμηνείες για ζητήματα, τα οποία και εμείς δεν είχαμε απαντήσεις από τη δραματουργία εξαρχής. Και στο στάδιο που βρισκόμαστε τώρα, έχουμε προσθέσει και ένα τρίτο πρόσωπο, το ρόλο μιας υπηρέτριας, η οποία μπαίνει ανάμεσα στους δυο χαρακτήρες. Ουσιαστικά η προσπάθειά μας είναι να κάνουμε ένα νέο ανέβασμα σε ένα κλασικό έργο του Στρίντμπεργκ, χωρίς να θέτουμε τα όρια ενός έργου δωματίου.

Μ: Ο “Παρίας” θέτει το ζήτημα της ηθικής και της δικαιοσύνης. Πόσο επίκαιρα είναι σήμερα αυτά τα ζητήματα;

Θοδωρής: Η ηθική και η δικαιοσύνη είναι ζητήματα τα οποία είναι πάντα επίκαιρα, γιατί αποτελούν τους προβληματισμούς όλων των ανθρώπων ανά τους αιώνες. Η ηθική, αλλά και το δίκαιο, ορίζονται πάντα από τους κανόνες της εκάστοτε εποχής, και κατ’ επέκταση και στην θρησκεία και στην πολιτική κατάσταση της κάθε χώρας. Έχουμε πάρει, λοιπόν, κάποια στοιχεία που ήθελε να δώσει ο Στρίντμπεργκ, τα εκσυγχρονίσαμε, τα φέραμε στα μέσα του προηγούμενου αιώνα, με κάποια νοήματα, τα οποία τα αισθανθήκαμε πιο κατανοητά σε εμάς και στο κοινό. Πρόκειται για ένα έργο το οποίο λίγο πολύ είναι στην δική μας αντίληψη, βέβαια από την δραματουργία που μας έκανε ο Βασίλης Τζιώκας και μέσα από την σκηνοθετική προσέγγιση που προσπάθησα να δώσω.

Μ: Τι αποκομίζει ο θεατής από αυτήν την παράσταση;

Θοδωρής: Ο θεατής που θα επιλέξει να δει τον “Παρία” θα έχει και μια πολύ καλή ευκαιρία να ακούσει και μια μικρή διάλεξη της Κικής Σελιώνη, σχετικά με το μεταδιδακτορικό που κάνει, πάνω στο Biophysical theater. Επίσης, θα έχει την ευκαιρία να δει μια τεχνική υποκριτικής να εφαρμόζεται στην πράξη, από τους ηθοποιούς τους οποίους έχει εργαστεί. Οπότε, ο θεατής, εκτός του να δει μια παράσταση, θα αποκτήσει και μια ματιά στο πώς εργάζονται οι ηθοποιοί κάτω από πολύ συγκεκριμένες συνθήκες και συγκεκριμένη μεθοδολογία. Του δίνεται ακόμα η δυνατότητα να θέσει τα δικά του ερωτήματα πάνω σε αυτό, και σε εμένα και στους ηθοποιούς και στην κυρία Τσελιώνη.

Μ: Μόλις ολοκληρώθηκαν τα γυρίσματα της ταινίας μικρού μήκους “Θεατής”, το οποίο είναι βασισμένο σε θεατρικό έργο, και μάλιστα η παραγωγή έγινε με την οικονομική υποστήριξη του κοινού.

Θοδωρής: Ο “Θεατής” είναι μια ταινία μικρού μήκους που βασίστηκε σε έναν μονόλογο από την παράσταση “Στα σκοτεινά – making movies” του Γιώργου Ηλιόπουλου. Όταν αποφασίσαμε να το κάνουμε ταινία, σκεφτήκαμε πως χρειαζόμαστε ένα production value, το οποίο δε θα μπορούσαμε να το καταφέρουμε με ένα χαμηλό κόστος παραγωγής. Ζούμε επίσης στην Ελλάδα του σήμερα, όπου τα πράγματα, είτε δε λειτουργούν καθόλου, είτε δε λειτουργούν σωστά, και καταλήξαμε έτσι σε μια μέθοδο η οποία είναι πολύ δημοφιλής στο εξωτερικό, να κάνουμε μια καμπάνια, όπου η παραγωγή θα χρηματοδοτείται από τον κόσμο. Θέλω να σου πω, πως ήταν μια πολύ δύσκολη εμπειρία στην αρχή, γιατί δεν ξέραμε πώς θα πάει όλο αυτό. Καταφέραμε όμως, όχι μόνο να μαζέψουμε τα λεφτά που είχαμε βάλει ως στόχο, αλλά και να τα ξεπεράσουμε! Κλείσαμε την καμπάνια με επίτευξη στόχου 108%. Και όλο αυτό έγινε από τους θεατές. Δηλαδή ο “Θεατής” είναι μια ταινία που δημιουργήθηκε από τους θεατές!

Μ: Δεν είναι πολύ σημαντικό στις μέρες μας το κοινό να έχει λόγο και να στηρίζει τέτοιες προσπάθειες;

Θοδωρής: Είναι πάρα πολύ σημαντικό και όλο αυτό το γεγονός δημιούργησε μια πολύ σημαντική ευθύνη. Αναγκαζόμαστε έτσι να δώσουμε και εμείς όχι το 100% μας , αλλά το 110%. Μάλιστα, όταν την ολοκληρώσαμε, μετά από μια μεγάλη περίοδο κούρασης, αισθανόμασταν πως μπορούσαμε να ξανά ξεκινήσουμε ακριβώς την επόμενη ημέρα, τόσο δυνατή και ενδιαφέρον εμπειρία ήταν!

Μ: Πότε να περιμένουμε να το δούμε;

Θοδωρής: Καλώς εχόντων των πραγμάτων το φθινόπωρο.

Μ: Η προηγούμενη ταινία μικρού μήκους που σκηνοθέτησες, το “Χωρίς Γάλα” , έχει αποσπάσει πάρα πολλά βραβεία, κάνοντας μια θαυμαστή πορεία σε Ελλάδα και εξωτερικό. 

Θοδωρής: Έχει συνέχεια διακρίσεις! Το “Χωρίς Γάλα” βασίζεται και αυτό σε έναν θεατρικό μονόλογο, το Café Solo, της Blanca Bardagil. Το είχα βρει μέσα σε κάποια θεατρικά έργα, που είχε μεταφράσει η Μαρία Χατζηεμμανουήλ, και όταν το διάβασα σκέφτηκα, αμέσως, πως αυτό θα μπορούσε να γίνει μια πολύ ωραία ταινία, καθώς αποτελεί ένα μικρό επίκαιρο και σαφές σχόλιο πάνω στο χώρο του θεάματος.

Μ: Είσαι ένας σκηνοθέτης, του οποίου του αρέσει να πειραματίζεται. Τι χαρακτηριστικό πρέπει να έχει κάποιο έργο, για να σε κεντρίσει να ασχοληθείς μαζί του; 

Θοδωρής: Εμένα, γενικά, με ιντριγκάρουν τα έργα που έχουν να κάνουν με τις ανθρώπινες σχέσεις. Θέλω να δω τους ανθρώπους με ρωγμές, με μνήμες από την παιδική τους ηλικία, με προσωπικές ανασφάλειες. Θέλω να βλέπω τους ανθρώπους της διπλανής πόρτας, που έχουν τα ίδια προβλήματα με εμάς. Με ενδιαφέρουν αυτά τα έργα και με ενδιαφέρει να κάνω μια ανάγνωση, η οποία να είναι άμεση στον θεατή. 

M: Υπάρχει κάποιο έργο που έχεις ονειρευτεί να σκηνοθετήσεις;

Θοδωρής: Ένα έργο που αγαπάω πάρα πολύ είναι το “Τέσσερις εικόνες αγάπης” του Ντρέιφους, το έχω δει στο θέατρο και το έχω διαβάσει πάρα πολλές φορές. Είναι ένα έργο που πάντα θα ήθελα να σκηνοθετήσω. Από εκεί και πέρα, αν με ρωτήσεις κάτι πιο κλασικό, θα σου το πω το “Θάνατο του εμποράκου”, του Άρθουρ Μίλλερ, το οποίο πάντα με συγκινεί. Αυτή η νοοτροπία του πατέρα, ο οποίος δεν μπορεί να εκφράσει την αγάπη του είναι κάτι το οποίο εμένα προσωπικά με συγκλονίζει.  

Μ: Ποια είναι τα σχέδια σου για το μέλλον;

Θοδωρής: Αυτή τη στιγμή είναι καλοκαίρι και όλα τα ενδεχόμενα είναι πιθανά!