La Madonna sotto la Croce
31 Μαρτίου 2017
Ρεσιτάλ Πιάνου Αλεξάνδρας Παπαστεφάνου “Η ΜΥΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΛΥΤΗ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ J.S.BACH”
3 Απριλίου 2017
Προβολή όλων

Δημήτρης Παναρετάκης: Η μοίρα του ανθρώπου είναι οι πράξεις του.

 

Ο Δημήτρης Παναρετάκης το 1993 έγινε δεκτός στη Webber Douglas Academy του Λονδίνου, προκειμένου να σπουδάσει υποκριτική. Εργάστηκε στο Royal Opera House του Covent Garden ως υπεύθυνος του Βασιλικού Θεωρείου και φοίτησε στο Richmond Drama School με τον David Whitworth. Επί σειρά ετών συνεργάστηκε με θεατρικούς ομίλους του Λονδίνου ως ηθοποιός και συνθέτης. Αυτή την περίοδο, τον συναντάμε στο θέατρο Εμπρός όπου ενσαρκώνει τον κυνικό Χήθκλιφ στα “Ανεμοδαρμένα Ύψη”.

Ο Δημήτρης Παναρετάκης σε μια αποκλειστική συνέντευξη στο Τρίτο Κουδούνι και στην Ελένη Αναγνωστοπούλου

Ε.Α: Πως αποφασίσατε να ανεβάσετε τα «Ανεμοδαρμένα Ύψη», όπου όπως ήδη ξέρουμε είναι ένα κλασσικό μυθιστόρημα εποχής;

Δημήτρης: Με την Κλεοπάτρα Εμμανουήλ που έκανε τη διασκευή, θέλαμε να κάνουμε ένα έργο εποχής. Λόγω της θεατρικής καταγωγής μου και της θεατρικής μου παιδείας ήμουν πολύ οικείος με το αγγλικό θέατρο. Στη σχολή κάναμε πάρα πολύ, έργα του Καρόλου Ντίκενς, της Έμιλυ και Σάρλοτ Μπροντέ. Όταν μου έγινε η πρόταση ήμουν πολύ θερμός, σε αυτήν συν το ότι ήταν τα 170 χρόνια από τη μέρα που εκδόθηκε το έργο. Η Έμιλυ με το ανδρικό ψευδώνυμο Έλλις Μπελ, βρήκε εκδότη. Και δεν σου κρύβω ότι ήταν συγκινητικό, μόλις βγήκα από τη σχολή, ο πρώτος μου ρόλος ήταν ο Πάτρικ Μπροντέ, ο αδερφός της Έμιλυ, της Σάρλοτ και της Αν. Επειδή ήταν η πρώτη φορά που θα έπαιζα στην Ελλάδα, το βρήκα σαν ένα καλό οιωνό ότι ήθελε η Έμιλυ Μπροντέ (γέλια) αν θες, να είμαι εδώ και να μεταφέρω αυτά που έχω μάθει εκεί. Όπως σου είπα και πριν, πρέπει να έχεις μια γνώση πάνω σε αυτό. Πρέπει να μεταφέρεις μια ατμόσφαιρα. Πρέπει να ξέρεις, αυτός ο λαός ως πιο βαθμό αγένειας ή βίας μπορεί να πάει.

Ε.Α: Ο υπότιτλος λέγεται: «Ανεμοδαρμένες τύψεις». Θεωρείτε ότι ο Χήθκλιφ και η Κάθριν μετανιώνουν για τις πράξεις τους, όσον αφορά τους υπόλοιπους ήρωες;

Δημήτρης: Νομίζω ότι η Κάθριν είναι ένα πολύ επιπόλαιο πλάσμα έτσι και αλλιώς. Εκείνη έφερε ουσιαστικά την καταστροφή μέσα σε όλες τις οικογένειες. Όμως, ο Χήθκλιφ και εγώ όταν εξέταζα αυτό το ρόλο, σκέφτηκα ότι αυτή θα ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα οπτική. Αν είχα ένα νέο Χήθκλιφ, ένα μεσαίο και έναν γέρο Χήθκλιφ θα ήθελα να τον βάλω στο μνήμα και να σκέφτεται, να έχει τύψεις. Είδε ότι η Κάθριν του συμπεριφέρθηκε με αυτό τον τρόπο, ότι τον παρατάει για κάποιον άλλον πιο πετυχημένο, πιο πλούσιο, κοινωνικά ανώτερο. Δεν μπορεί να υπήρξε κάποια στιγμή που θα σκεφτόταν αυτός ο άνθρωπος έχοντας διαβάσει και το δεύτερο μέρος. Στο δεύτερο μέρος, βλέπουμε την ιστορία των παιδιών τους. Ο Χήθκλιφ είναι ένας άνθρωπος που δέχτηκε πυρά και τα ανταπέδωσε.

Ε.Α: Οι ήρωες παρουσιάζουν μια κάποια παθολογία στην ευρύτερη ψυχολογία τους;

Δημήτρης: Με ποια έννοια το λέτε;

E.Α: Ότι γνωρίζουν πολύ καλά, τι πρόκειται να κάνουν και προξενούν κακό στους γύρω τους. Έτσι το εννοώ.

Δημήτρης: Όχι. Θεωρώ γενικότερα ότι στη ζωή και στο θέατρο ότι οι άνθρωποι έχουν τους λόγους τους που κάνουν πράγματα. Και ο λόγος είναι για να καλύψουν τις δικές τους προσωπικές ανάγκες και τα θέλω τους. Για τον Λίντον, το θέλω του είναι να πάρει μια δροσερή κοπέλα. Τα πλούτη τα είχε, τη μόρφωση την είχε. Ήθελε μια κοπέλα με την ανεμελιά της, με την ομορφιά και τη φρεσκάδα της να δώσει χαρά στο σπίτι του. Δεν νομίζω ότι ήξερε τι τον περίμενε, το θέλω του τον οδήγησε στην καταστροφή του. Παραβλέπει αυτό το οποίο είναι προφανές: τον έρωτα της για τον Χήθκλιφ.

Ε.Α: Θα ήθελε να μου πείτε δύο λόγια σχετικά με το ρόλο σας στην παράσταση.

Δημήτρης: Σαν ηθοποιός;

Ε.Α: Σαν ηθοποιός. Πως αντιμετωπίσατε τον Χήθκλιφ;

Δημήτρης: Αυτό που ήθελα να περάσω κατευθείαν στο κοινό ήταν ένας πραγματικός άνθρωπος ο οποίος είχε πληγωθεί πάρα πολύ γιατί φτάνει σε ένα σπίτι στο οποίο υπάρχει μια δομή και μια καθημερινότητα και είναι ένα γυφτάκι. Πήγαιναν στην εκκλησία και ο κόσμος ψιθύριζε: (…) Το νόθο του κυρίου Έρνσω. Οπότε ο Χήθκλιφ μεγάλωσε σαν να μεγαλώνει πραγματικά ένας έγχρωμος στη Βόρεια Ευρώπη, ας πουμε. Ήθελα να αγαπήσει τον εαυτό του, να τον αγαπήσει η Κάθριν, να δημιουργηθεί αυτή η σχέση μεταξύ τους, της αγάπης και της εμπιστοσύνης. Το πρώτο και το δεύτερο μέρος της παράστασης ήθελα να είναι αντιστρόφως ανάλογα. Δηλαδή, όσο αγαπησιάρης και παιδί ήτανε και ταπεινός σε σχέση με τον αδερφό του που τον κακομεταχειριζόταν, στην πορεία να γίνει οδοστρωτήρας που δεν καταλαβαίνει τίποτα στο διάβα του. Ένας «δράκος» ουσιαστικά που τα καίει όλα. Η ψυχοσύνθεση του νομίζω ότι έχει να κάνει πιο πολύ με το κόμπλεξ του κατώτερου, του υποδεέστερου το οποίο το βλέπουμε πάρα πολλές φορές. Μου αρέσει να διαβάζω βιογραφίες. Είναι κάτι αντίστοιχο με την ιστορία του Αριστοτέλη Ωνάση. Όταν είδε τη Σμύρνη να καίγεται είπε: «Δεν θα αφήσω τίποτα στο διάβα μου που να μην το κάψω». Το σπίτι του καιγόταν από τους Τούρκους στην καταστροφή του 1922 και ορκίστηκε ότι θα καταστρέψει τα πάντα διότι έτσι του φέρθηκαν.

Ε.Α: Η πλοκή στα Ανεμοδαρμένα Ύψη, φέρει στοιχεία από τη δομή της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας;

Δημήτρης: Όλοι αυτοί οι ήρωες είναι εκ γενετής καταδικασμένοι. Πιστεύω ότι το καθετί που συμβαίνει στη ζωή των ανθρώπων γίνεται σαν μέρος ενός πλάνου, ενός σχεδιαγράμματος που υπάρχει για εκείνους. Δηλαδή, σύμφωνα με τις κλήσεις τους, με τις ανάγκες και τα θέλω τους, πάνω σε αυτά θα πάρουν τις αποφάσεις τους να φτάσουν σε αυτό το πεπρωμένο που έχουν πλάσει ή φανταστεί οι ίδιοι για τον εαυτό τους. Στην περίπτωση αυτή, ο κύριος Έρνσω αποφάσισε για το πεπρωμένο των παιδιών. Βρέθηκαν πιόνια σε ένα έργο το οποίο είχε προσχεδιαστεί.

Ε.Α: Η δική σας σκηνοθετική προσέγγιση, έχει επιρροές από το μουσικό θέατρο;

Δημήτρης: Ναι πάρα πολύ. Ξέρετε, επειδή στο μουσικό θέατρο υπάρχει και αυτή η μουσική, υπάρχουν πολλές νότες οπότε το μυαλό επεξεργάζεται πολλά πράγματα ταυτόχρονα, πρέπει και σκηνοθετικά να υπάρχει μια καθαρότητα στο στήσιμο. Μου αρέσουν οι ανάσες και οι παύσεις. Δεν μου αρέσουν καθόλου οι μουτζούρες.

Ε.Α: Έχετε αναλάβει τη σκηνοθεσία της παράστασης. Πως δουλέψατε όσο βρισκόσασταν πίσω από τη σκηνή, ούτως ώστε να δουν οι θεατές αυτό το υπέροχο αποτέλεσμα;

Δημήτρης: Επειδή η σχέση μου με τη μουσική είναι πάρα πολύ στενή, από τις πρώτες νότες που σχεδίασα, φαντάστηκα όλες τις σκηνές του έργου. Ακόμα και τις βροχές του έργου, ακόμα και τα χαστούκια, το ξύλο, τη βία, τα φιλιά, τα πάντα. Αμέσως μετά την οχτάλεπτη εισαγωγή ήθελα να ακολουθήσει μια ήσυχη σκηνή μεταξύ των δύο υπηρετριών, ενόψει της άφιξης του αδερφού της Κάθριν, του Χίντλυ Έρνσω με τη σύζυγο του. Μετά, σιγά-σιγά άρχισα να λέω την ιστορία. Η σκηνοθεσία ήθελα να μυρίζει Αγγλία, να μεταφέρει μνήμες των ανθρώπων που έζησα εγώ εκεί, το πόσο θράσος είχαν, το πόσο ευγενικοί ήταν, το πόσο επιπόλαιοι ήταν. Οι άνθρωποι είναι κοινοί, απλώς υπάρχει το φίλτρο της φυλής και της χώρας κάθε φορά. Ίσως να έχω επηρεαστεί από το μουσικό θέατρο.

Ε.Α: Έχετε συμμετάσχει σε άλλη παράσταση που να αφορά το μουσικό θέατρο;

Δημήτρης: Στο Λονδίνο, στο West End μου ζητήθηκε να από τον ατζέντη μου και εστάλην να παραστώ στην οντισιόν για το «Ricky Valance». Εκεί ακουγόταν το τραγούδι: Para bailar la Bamba.

Ε.Α: Αυτό το τραγουδούσε ο Harry Belafonte!

Δημήτρης: Ακριβώς! Και θα έκανα τη ζωή του με αυτό που σας είπα πριν. Πήγα εκεί, τραγούδησα, μου είπαν ότι είμαι ακριβώς αυτό που ψάχνουν και μετά μου ζητήθηκε να μιλήσω Ισπανικά. Ένας Έλληνας που μιλάει Αγγλικά, αλλά να βάλει και το φίλτρο του Ισπανού μέσα σ’αυτό. Δεν το τόλμησα να βγω στη σκηνή του West End λόγω αυτής της τελειομανίας.

Ε.Α: Το μετανιώσατε;

Δημήτρης: Δεν μετάνιωσα που δεν έπαιξα στην παράσταση. Μετάνιωσα για την έλλειψη τόλμης. Θα μπορούσε να μου είχε δώσει μια τρομερή εμπειρία. Ωστόσο, επειδή είμαι άνθρωπος που δεν μετανιώνει γενικότερα, θεωρώ ότι για να το κάνω τότε, έτσι αισθανόταν ο Δημήτρης. Αυτά τα όπλα είχε τότε και σέβομαι απόλυτα την επιλογή του για τότε.

Ε.Α: Επόμενα μελλοντικά σχέδια;

Δημήτρης: Υπάρχουν δύο πράγματα κατά νου. Το ένα είναι μια ροκ όπερα την οποία σχεδιάζω εδώ και ένα χρόνο περίπου. Έχει να κάνει με την Ελλάδα. Το άλλο είναι ένα πολύ ωραίο εκπαιδευτικό θέμα για παιδιά που έχει να μας πει κάτι πολύ σημαντικό για τη χώρα μας. Νομίζω ότι είναι μια εποχή που πρέπει να ασχοληθούμε και με την Ελλάδα και να θυμηθούμε ποιοι είμαστε. Δεν το λέω με την αρχαιοελληνική έννοια. Πρέπει να σκεφτούμε τη διαδρομή μας, τι είναι αυτό που έκανε τους άλλους να μας θαυμάσουν.