Ελένη Γερασιμίδου: Δεν είμαι άνθρωπος των κανόνων.

Η Ελένη Γερασιμίδου αποτελεί σίγουρα μια πληθωρική προσωπικότητα, και αξίως αναγνωρίζεται ως μια από τις καλύτερες ηθοποιούς που έχει η χώρα. Η καταγωγή της είναι από τον Πόντο και αποφοίτησε από την Δραματική σχολή του Ζίζου Χαρατσάρη. Έχει πληθώρα συμμετοχών στο θέατρο και στη τηλεόραση, ενώ έχει ασχοληθεί και με τα κοινά καθώς στις εκλογές Μαΐου και Ιουνίου του 2012 και του Ιανουαρίου του 2015, εξελέγη βουλευτής με το ΚΚΕ στην εκλογική περιφέρεια της Β’ Θεσσαλονίκης. Αυτή τη περίοδο την συναντάμε στη παράσταση “Φορτυ 1/2 μυησις”, σε μια σατιρική perfomance, όπου μας ξανασυστήνει με ξεκαρδιστικό τρόπο τη Μαρίνα Αμπράμοβιτς.

Η Ελένη Γερασιμίδου σε μια αποκλειστική συνέντευξη στο Τρίτο Κουδούνι και στην Ελένη Αναγνωστοπούλου.

Ε.Α: Όπως αναφέρατε σε προηγούμενη παράσταση, έχετε 43 χρόνια παρουσίας στα θεατρικά δρώμενα. Ποιες εμπειρίες έχετε αποκομίσει από αυτή την πορεία;

Ελένη: Εμπειρίες πολλές. Κατ’αρχάς και εμπειρίες ζωής και εμπειρίες ερμηνευτικές. Όσο να’ναι, η δουλειά σου χαρίζει πολλά εφόδια και βέβαια πλουτίζοντας τη εσύ ο ίδιος με διάβασμα, με παρατηρήσεις και με προσλαμβάνουσες.

Ε.Α: Πως σας δόθηκε το έναυσμα να γράψετε το 40 ½;

Ελένη: Είχα ακούσει για την Αμπράμοβιτς, αυτή τη διάσημη performer αλλά δεν την είχα δει καθόλου και ένα καλοκαίρι, πριν από τρία χρόνια, μπήκα στο Ίντερνετ για να δω τι είναι. Και μου έκανε εντύπωση και ο τρόπος και οι διαλέξεις που είδα και ο τρόπος που παρουσιάζει το θέαμα της. Το αρχικό πριν από χρόνια είχε κάποιο ενδιαφέρον, όχι βέβαια ως τέχνη θεατρική αλλά ως μια παρέμβαση σε ένα χώρο εκθέσεων όπως συνήθιζε να κάνει, αλλά από κει και πέρα παρατήρησα ότι στις συνεντεύξεις της αυτοαποκαλείται σπουδαία καλλιτέχνης, κάτι που το σατιρίζω μέσα στο έργο που έγραψα και αυτό ήταν το κύριο που μου φάνηκε τόσο παράξενο. Γιατί, μου φαίνεται αστείο, να πω αστείο είναι επιεικές: το να αυτοπροσδιορίζεται ένας καλλιτέχνης γιατί εγώ θεωρώ ότι ο καλλιτέχνης μέχρι να πεθάνει, αν θες, όσο έχει τις δυνάμεις του, πρέπει να αμφισβητεί τον ίδιο του τον εαυτό για να προχωράει σε αυτό που κάνει. Υπάρχουν έργα που θέλουν παραπάνω εμβάθυνση όπως αυτά που ανήκουν στο κλασσικό ρεπερτόριο. Αυτά που περιέχουν μια φιλοσοφία ζωής, που περιέχουν πανανθρώπινα μηνύματα. Αυτά, καμιά φορά μπορεί να μην είναι ευνόητα για όλους αλλά να θέλουν μια παραπάνω μελέτη όπως καταλαβαίνεις κι εσύ.

Ε.Α: Μιλάμε για ρεπερτόριο λοιπόν.

Ελένη: Ρεπερτόριο ναι, αυτό που λέμε κλασσικό. Και το οποίο μπορεί να επιδέχεται μοντέρνα απόδοση αρκεί να μη χάνει το νόημα του. Την ουσία του. Εγώ δεν έχω κανένα πρόβλημα με το μοντέρνο. Με τη μοντερνιά, έχω πρόβλημα.

Ε.Α: Θα λέγαμε ότι η σάτιρα διακρίνεται από ρευστά όρια τα οποία αν ξεπεραστούν, βγάζουν ένα είδος κοροϊδίας. Είναι δύσκολο για κάποιον να σατιρίζει προσωπικότητες και μάλιστα όταν προέρχονται από τον καλλιτεχνικό χώρο;

Ελένη: Κοίταξε, εγώ δεν συμφωνώ. Η σάτιρα μπορεί να λέμε ότι δεν έχει όρια αλλά έχει άλλα όρια. Δηλαδή, ξεπερνάμε τα όρια όταν δεν κάνουμε σάτιρα επί των, αν πούμε για πολιτική σάτιρα των πολιτικών απόψεων και των αποτελεσμάτων τους αλλά κάνουμε σάτιρα προσωπική. Θεωρώ ότι αυτό δεν είναι σάτιρα. Δηλαδή, εάν παίρνω έναν πολιτικό όταν παραδείγματος χάρη ήταν ο Καραμανλής, λέγαν για τα φρύδια του. Αργότερα, κορόιδευαν τη Βάσω Παπανδρέου επειδή είχε βλεφαρόπτωση, κάτι τέτοιο, και έλεγαν ότι πίνει. Και σου μιλάω για ανθρώπους που δεν έχω καμία σχέση πολιτικά μαζί τους. Και πρόσφατα κορόιδεψαν ανθρώπους για την αναπηρία τους. Κοροϊδεύουν ανθρώπους είτε έχουν ταλέντο είτε όχι. Αυτά δεν είναι πράγματα για κοροϊδία και επίσης δεν είναι καθόλου για κοροϊδία η προσωπική ζωή των ανθρώπων. Δηλαδή, το αν κάποιος δεν θα μπορέσει να κάνει ένα παιδί και υιοθέτησε, αυτό δεν είναι προς κοροϊδία. Αυτό είναι αγένεια; Καφρίλα; Δεν ξέρω πώς να το αποκαλέσω. Πάντοτε, η σάτιρα πρέπει να απευθύνεται σε σκέψεις περισσότερο και πράξεις και όχι σε προσωπικά κουσούρια να το πω έτσι. Δεν συμφωνώ με αυτού του είδους τη σάτιρα. Νομίζω ότι μέχρι εκεί είναι τα όρια. Δεν μπορείς να απαγορέψεις σ’έναν καλλιτέχνη να κρίνει αρκεί να μην είναι άδικος. Γιατί στην κανονική σάτιρα γελάνε και οι σατιριζόμενοι. Στις 22/2 θα γίνει μια συνάντηση όπου το θέμα είναι αν η σάτιρα έχει ηθική. Θα είμαι και εγώ σ’αυτούς που θα μιλήσουν.

Ε.Α: Ωστόσο, έχω παρατηρήσει ότι οι ίδιοι οι σατιριζόμενοι όχι μόνο δεν μπορούν να γελάσουν αλλά είτε θα αντιδράσουν θυμωμένα ή το πιο ακραίο, θα κάνουν μηνύσεις.

Ελένη: Εμένα αν με μιμούταν κάποιος, θα γελούσα πάρα πολύ. Αλλά, άλλο είναι αυτό και άλλο είναι να αναφερθούν σε κάτι προσωπικό. Εντάξει, δεν έτυχε να με μιμηθεί κάποιος αλλά και όταν γίνεται και στην παρέα είναι κάτι πολύ χαριτωμένο και ευχάριστο. Και εγώ κάνω μιμήσεις πολλές φορές. Μιμούμαι φίλους μου, ανθρώπους που βλέπω στην τηλεόραση. Μ’αρέσει αυτό το παιχνίδι. Παρέλειψα να πω ότι οι πολιτικοί κάνουν μηνύσεις μεταξύ τους και υπάρχει κάτι που θεωρώ ξεπεσμό: το να βρίζονται μέσω Facebook, Twitter κλπ. Αυτό δεν είναι πολιτικός λόγος και μ’αυτή την έννοια ναι, ο ένας μπορεί να κάνει μηνύσεις στον άλλον. Δεν έχουν χιούμορ.

Ε.Α: Αξίζει να βασανίζεται ο ηθοποιός για την τέχνη;

Ελένη: Υπάρχει ένα site, το Ατέχνως το οποίο λέει ότι η τέχνη είναι οι αγώνες του λαού. Ο λαός δεν βασανίζεται από τη ζωή του; Αλλά αγωνίζεται . Και εγώ αυτό το βρίσκω πολύ σωστό. Εν πάσει περιπτώσει , και η τέχνη και η ζωή μας όλη είναι ένας αγώνας. Το πιο σημαντικό και πιο ενδιαφέρον είναι να μπορέσουμε παρά τις αντιξοότητες, απώλειες που όλοι έχουμε στο διάβα της ζωής μας, να βρούμε τον τρόπο και αυτό με αυτή την έννοια είναι τέχνη. Είναι μια τέχνη την οποία υποβάλλεις τον εαυτό σου, να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε. Η ζωή είναι ωραία, που λέει και η ταινία. Με όλα της τα δύσκολα και τα άσχημα. Να πω ότι η δύναμη είναι σπουδαίο πράγμα να την έχεις και να μπορείς να αντεπεξέλθεις. Γιατί όλοι μας έχουμε άσχημες και σκοτεινές στιγμές αν θέλεις, και μέσω της τέχνης, αυτής που έχουμε μάθει ότι υπάρχει από τότε που υπάρχει άνθρωπος. Στα σπήλαια ζωγράφιζαν, τέχνη ήταν και αυτό. Από τις ιεροτελεστίες έγινε το θέατρο, μην το πάρουμε ιστορικά το θέμα. Άρα η τέχνη είναι μια ανάγκη. Η τέχνη, όχι ο βασανισμός. Αυτό είναι νατουραλισμός; Δηλαδή, εγώ για να κάνω καλά αν ποτέ χρειαστεί να κάνω μια δολοφόνο, πρέπει να σκοτώσω; Είναι ρεύματα και μορφές τέχνης που έχουν απορριφθεί εκ των πραγμάτων. Αυτά είναι παθήσεις. Υπάρχει ο σαδισμός, ο μαζοχισμός (γέλια).

Ε.Α: Κατά τη γνώμη σας, γιατί θεωρείτε ότι η Αμπράμοβιτς καταφεύγει σε σκηνικές ακρότητες;

Ελένη: Δεν μπορώ να ξέρω την ψυχοσύνθεση της. Και βέβαια τόση ώρα ασχολούμαστε μ’αυτήν. Εγώ τη χρησιμοποίησα μόνο σαν αφορμή για να πω κάτι. Μου φάνηκε παράξενο, όλοι όσοι αυτοπροσδιορίζονται και είναι πολύ σύνηθες φαινόμενο τα τελευταία χρόνια, ο καθένας να αποφασίζει μόνος του ότι είναι σπουδαίος καλλιτέχνης και ότι του κατεβάσει η γκλάβα του, να το δείξει στον κόσμο. Υπάρχουν κανόνες. Δεν είμαι άνθρωπος των κανόνων γιατί αν ήμουν έτσι θα γινόμουν υπάλληλος. Δεν έγινα γιατί είμαι αντικομφορμίστρια. Αναφέρομαι τώρα στο «Θεώρημα» του Παζολίνι. Επειδή το είδα ξανά μετά από χρόνια, έχει μια υπέροχη σκηνή όπου ο άνθρωπος αυτός που είναι καταλύτης της οικογένειας, έχοντας κοιμηθεί με όλα τα πρόσωπα της οικογένειας και ο καθένας έχει την ιστορία του όταν αυτός φεύγει. Ο γιος ξεκινάει να ζωγραφίζει, μουτζουρώνει. Εντέλει, ξέρει ότι δεν αξίζει. Λέει: Θα πρέπει να κάνω μια τέχνη τέτοια που να μην επιδέχεται σύγκρισης και κριτικής. Και να την πασάρω σαν κάτι το καινούριο. Κάποια χρονιά, ο Σπύρος Ευαγγελάτος, αυτός ο σπουδαίος άνθρωπος, είχε απορριφθεί γιατί αυτό που έφερνε δεν ήταν μεταμοντέρνο. Όταν διηύθυνε το ΚΘΒΕ έφερε πολλά πράγματα και όχι μόνο. Έκανε το κυριότερο: έφερε κόσμο στο θέατρο. Με σπουδαίες παραστάσεις, σπουδαίες παρουσιάσεις των έργων που έκανε, ένας άνθρωπος που ζουσε και ήξερε πολύ καλά το θέατρο. Δεν είναι κακό, ας τον μνημονεύσουμε γιατί δεν ξέρω πόσοι τέτοιοι θα βρεθούν. Και αυτόν τον άνθρωπο τον αμφισβήτησαν. Έβρισκε έργα που κανείς δεν είχε διανοηθεί όπως η τελευταία του παράσταση. Αυτός είχε κάνει την Ιφιγένεια εν Ληξουρίω, προέβαλε πολύ το νεοελληνικό μας θέατρο από την αρχή του, ίσως ακόμα πιο πριν. Έβρισκε, έψαχνε. Αυτό είναι οπισθοδρόμηση;

Ε.Α: Πρωτοπορία θα έλεγα.

Ελένη: Και εγώ έτσι νομίζω.

Ε.Α: Τι θα λέγατε στους θεατές που πρόκειται να δουν την παράσταση;

Ελένη: Θα έλεγα να έχουν το μυαλό τους ανοιχτό, να γελάσουν και αν δεν γνωρίζουν την Αμπράμοβιτς την οποία αναφέρουμε, δεν έχει καμία σημασία. Στην πορεία θα καταλάβουν για τι πράγμα μιλάω.

Ε.Α: Θα ήθελα να μου πείτε τα μελλοντικά σας σχέδια.

Ελένη: Τώρα παίζουμε το 40 1/2 . Εδώ στο χώρο γίνονται πολλά πράγματα, αξίζει τον κόπο να τα πούμε και να τα γράψετε. Κάθε Δευτέρα στις 18:00 μμ παίζουν την Πρόταση Γάμου του Τσέχωφ, μαθητές μας από τη σχολή της Πανοπούλου σε σκηνοθεσία της Πανοπούλου. Είναι οι: Κωνσταντίνος Τσετούρος, η Κατερίνα Παπασιδέρη και ο Ηλίας Μίσιας. Αυτή η παράσταση δεν έχει εισιτήριο, έχει τρόφιμα. Από τις 13 του μήνα, Δευτέρα- Τρίτη θα παίζουν την Εξακρίβωση όπου θα παίζει και ο Ξένος. Από τις 5 Φλεβάρη, μετά από την παράστασή μας της Κυριακής που είναι στις 20:00 μμ θα παίζει ένα συγκρότημα, λέγεται Gitante και στο οποίο θα συμμετέχω με μικρά κείμενα δικά τους, εννοείται. Αυτό θα είναι για όλο το Φλεβάρη και κρατώ τελευταίο προς το παρόν, στις 11 Φλεβάρη φιλοξενούμε τον Κώστα Πρετσινάκη, έναν εκλεκτό φίλο και καλλιτέχνη από τη Θεσσαλονίκη που παλεύει χρόνια ολόκληρα με το καλό τραγούδι. Έχουμε κάνει παρουσίαση βιβλίου. Τη δεύτερη απόδοση των Εκκλησιαζουσών από τον Αντώνη Ξένο, έχει προηγηθεί η Λυσιστράτη. Τώρα, τελειώνει τις Νεφέλες. Σάββατο και Κυριακή έχουμε το θεατρικό εργαστήρι που ξεκίνησε στις αρχές του μήνα και συνεχίζει με ολιγομελές τμήμα.