Βρεθήκαμε στην παράσταση “φόρτυ ½ – (μύησις)”

Γράφει η θεατρολόγος Ελένη Αναγνωστοπούλου

40 ½ μύηση στην παράλογη κοσμοθεωρία της Μαρίνας Αμπράμοβιτς, στο θέατρο Από Κοινού.

Η Γιελένα Γερασίμοβιτς, κατά κόσμον Ελένη Γερασιμίδου εισέρχεται στη σκηνή και μας κάνει μια πρώτη γνωριμία με την Βαλκάνια περφόρμερ. Ο λόγος για τη Μαρίνα Αμπράμοβιτς. Η Γερασιμίδου είναι καυστική και χειμαρρώδης. Κινείται με άνεση στη σκηνή και σχολιάζει τα κακώς κείμενα. Όχι μόνο τα πολιτικά αλλά και τα πολιτιστικά. Το κείμενό της γίνεται μοχλός αφύπνισης για το θεατή. Η σάτιρα είναι έξυπνα τοποθετημένη και είναι δοσμένη όσο χρειάζεται. Για να παρακολουθήσεις αυτή την παράσταση πρέπει να είσαι «διαβασμένος». Τι εννοώ με αυτό: πρέπει να γνωρίζεις ποια είναι η Αμπράμοβιτς και ποιο το αντικείμενο ασχολίας της. Ερωτώ: Τι αποτέλεσμα συνάγουμε από το βασανισμό που προέρχεται από τον ίδιο τον καλλιτέχνη; Μπαίνουμε στη διαδικασία να αναρωτηθούμε, απλούστατα διότι η τέχνη είναι η ανάταση της ψυχής. Επομένως, δεν σχετίζεται με την σωματική και συναισθηματική ταλαιπωρία του ανθρώπινου σώματος. Λογική σκέψη θα έλεγε κανείς. Ποιος είπε ότι στη ζωή δεν υπάρχει και η άλλη όψη; Αυτή στην παρούσα φάση είναι ο παραλογισμός. Για αυτό το λόγο λοιπόν, η κυρία Γερασιμίδου παρουσιάζει την εικαστική performer και τις σκηνικές της ακρότητες ως παράδειγμα προς αποφυγή.

Υποδυόμενη την αντιηρωίδα, μπαίνει στην ψυχοσύνθεση της Αμπράμοβιτς και την καταθέτει ως μια σχολαστική πλην κολλημένη προσωπικότητα, ανέκφραστη και βλοσυρή. Ο Αντώνης Ξένος σχολιάζει τα κακώς κείμενα που αφορούν τη γραφή κριτικών δημοσιευμάτων. Προσεγγίζει το ρόλο με γλυκύτητα και ταυτόχρονα με μια ελαφριά ειρωνεία. Είναι το alter ego της πρωταγωνίστριας. Επί σκηνής, έχω την εντύπωση ότι αλληλοσυμπληρώνονται, δεδομένου ότι η κυρία Γερασιμίδου φαίνεται σοβαρή και απόκοσμη σε αντίθεση με τον κύριο Ξένο ο οποίος χωρατεύει χωρίς να χάνει την αίσθηση του μέτρου. Η Αγγελική Ξένου υποδύεται ένα βουβό πρόσωπο με χάρη και ευλυγισία στις κινήσεις. Δεν βλέπουμε το πρόσωπό της, καταλαβαίνουμε όμως τα πιθανά συναισθήματά της. Η σκηνοθεσία στρέφεται γύρω από τον έλεο και το φόβο, συστατικά στοιχεία της αρχαίας τραγωδίας. Με μια βασική διαφορά: η Αμπράμοβιτς το επιτυγχάνει αλλά δεν έχει σαφή αιτιολογία γιατί προκαλεί ένα τόσο έντονο συναίσθημα που είναι κάτι ανάμεσα σε δέος, φόβο και ευρύτερο απομακρυσμένο τρόπο προσέγγισης. Η παράσταση είναι μια εισαγωγική μύηση στην performance η οποία μας κάνει να αντικρύσουμε χωρίς λοιπές περιττολογίες, το εύρος του παραλογισμού που διακρίνει τη Βαλκάνια performer.