Βρεθήκαμε στην παράσταση «Βαλπούργη, η ιστορία μιας μάγισσας»

Γράφει η θεατρολόγος Ελένη Αναγνωστοπούλου


Σε αυτό το έργο, θα αντικρίσουμε τη διαχρονική και αιώνια μάχη των δύο φύλων καθώς και τις βαθύτερες απόψεις της γυναικείας φιγούρας. «Βαλπούργη, η ιστορία μιας μάγισσας» στο θέατρο Olvio.

Το 2017 κλείνει για μενα με την άφιξη μου στο θέατρο Olvio με σκοπό να παρακολουθήσω την παράσταση: «Βαλπούργη, η ιστορία μιας μάγισσας». Δεν γνωρίζω αν το κείμενο είναι καθ’αυτό μυθοπλασία, ωστόσο είναι ευφάνταστο και ιδιαίτερα στοχευμένο και ευαίσθητο. Ο συγγραφέας του έργου, Φώτης Θαλασσινός, μας εισάγει στις μύχιες σκέψεις της γυναίκας που έρχονται σε πλήρη αντίθεση και αντιπαράθεση με την κοινωνική της συμπεριφορά.

Σε αυτή τη χοροθεατρική performance, η Φένια Αποστόλου επέλεξε να κινείται η σκηνοθεσία της με βασικό μοτίβο, το σύγχρονο χορό. Ένας χορός που έχει άμεση επαφή με το έδαφος και εκφράζει τόσα πολλά συναισθήματα. Μια γυναίκα, ένας άντρας. Δύο κόσμοι αντίθετοι που πρέπει να συνυπάρξουν. Αλλά πως συνυπάρχουν; Παιχνίδια εξουσίας εις βάρος του κατά κόσμον ανίσχυρου φύλου. Ποιος ορίζει τι είναι ισχυρό και τι ανίσχυρο; Κοινωνικά στερεότυπα, φόβοι, φοβίες, φραγμοί, ελευθεριότητες, πάθος, αδιαφορία, απογοήτευση, ματαίωση.

Η Λαμπρινή Γκόλια ενσαρκώνει πέντε διαφορετικές γυναικείες προσωπικότητες που έχουν καταπιεστεί από το 17ο έως και τον 20ο αιώνα. Όταν ερμηνεύει το κομμάτι που έχει σαν κέντρο του το λόγο, κλέβει την παράσταση αφ’ενός μεν γιατί προκαλεί και γεννάει έντονα συναισθήματα, αφ’ετέρου γιατί με το παράστημα και τις εκφράσεις της, προσδίδει μοναδικές αποχρώσεις σε κάθε ηρωίδα. Όταν καλείται να ερμηνεύσει τους ρόλους με βάση το χορό, εξωτερικεύει στο μέγιστο αυτές τις ψυχοσυνθέσεις και γενικώς αποδίδει το μέγιστο και υποκριτικά. Οι κινήσεις λενε, αποκαλύπτουν και φανερώνουν όσα δεν λενε οι λέξεις. Από την Κασσάνδρα ντε λα Βόρδα έως τη Σανίγια, εμψυχώνονται γυναίκες που θα μπορούσαν να γίνουν σύμβολα σεβασμού και αντικείμενο παρατήρησης. Η Κασσάνδρα κλείνεται στον εαυτό της και απομονώνεται, η Κέιτ θλίβεται που δεν μπορεί να προωθήσει και να αναδείξει τη μουσική κλίση και τις ευρύτερες ικανότητες της, η φράου Άτλα πίσω από τα φώτα της σκηνής και της δημοσιότητας, εξωτερικεύει με πολύ συναισθηματισμό την κακοποίηση που υπέστη στα παιδικά της χρόνια και πως μετετράπη σε μια ναρκισσιστική προσωπικότητα και η Σανίγια εξαπολύει με στεντόρεια φωνή, πύρινους λόγους εναντίον της κακοποίησης των παιδιών και των γυναικών, κερδίζοντας τα πλήθη με το θάρρος της γνώμης της. Σ’έναν ανδροκρατούμενο κόσμο, επικρατεί η αδικία μεταξύ των δύο φύλων. Ευρώπη και Ασία: δύο ήπειροι τόσο μακρινοί και διαφορετικοί. Μα, οι άνθρωποι είναι τόσο απαράλλαχτοι. Απλώς, η βία γίνεται εμφανής στα μέρη όπου υπάρχει φτώχεια. Στα καλοστεκούμενα μέρη όπου επικρατεί η καλοζωία, η βία και τα αποτελέσματα της είναι συγκαλυμμένα πίσω από ένα περιποιημένο και φροντισμένο παρουσιαστικό. Συγκεκριμένα, η χρόνια καταπίεση είναι εκπεφρασμένη με φανερή αγανάκτηση της ίδιας της γυναίκας. Ένα δριμύ κατηγορώ και βαθύτατη επίκριση απέναντι στους βασανιστές της.

Η Βαλπούργη ψυχαναλύει τον εαυτό της με τρόπο παράδοξο που αγγίζει τα όρια της μεταφυσικής. Για τα χρόνια που έζησε, στο σκοταδισμό της Ιεράς Εξέτασης τολμάει να υψώσει ανάστημα και να αγαπήσει τον Φάβιο, όμως δεν μένει μόνο εκεί. Τον διεκδικεί με τον τρόπο της. Νοιάζεται τόσο πολύ που τον συντρέχει στην αρρώστια του.

Ο τίτλος του έργου, φέρει μια επεξήγηση: Η ιστορία μιας μάγισσας. Ως μάγισσα προβάλλεται η γυναίκα, ως κάτι το εξωλογικό και απόκοσμο. Ίσως έτσι τη βλέπει ο άνδρας και την ανάγει στο μυαλό του ως ένα ον που προκαλεί το φόβο, ωστόσο επιλέγει να συμπορευτεί μαζί της επειδή την έχει ανάγκη. Η γυναίκα ανά τους αιώνες θεωρείτο υποδεέστερη του άνδρα. Αυτή την παγιωμένη αντίληψη έρχεται να συμπληρώσει η αμφιθυμία και ο φόβος που νιώθει το αρσενικό για το θηλυκό. Πρόκειται για παρεξήγηση που μέχρι και τις μέρες μας, δεν έχει καταφέρει να εξαλειφθεί. Η ζωοδότρια έμβια μορφή αμφισβητείται, καταπατάται, απομακρύνεται και γίνεται θύμα του φόβου, των παρανοήσεων και των μη τεκμηριωμένων αντιλήψεων που αφορά τη σχέση του άντρα και της γυναίκας. Η Βαλπούργη εκφράζει την αδήριτη ανάγκη της για αγάπη μέσα από τη ματαίωση που βιώνει.

Ο Περικλής Σκορδίλης συνοδεύει τη Λαμπρινή Γκόλια σε μια χορευτική αναμέτρηση για δύο. Γεωμετρικές κινήσεις που εκπορεύονταν από το καλοκουρδισμένο του σώμα. Με τη σιωπή του μιλούσε περισσότερο, γεγονός που τον καθιστούσε την απόλυτη θεατρική φιγούρα. Οι φωτισμοί της Ευδοκίας Βεροπούλου χαρίζουν πόντους στη σκηνική αναπαράσταση. Η Άση Δημητρολοπούλου φιλοτεχνεί τα σκηνικά και τα κοστούμια, εντυπωσιάζοντας μας ακόμα μια φορά. Αναντίρρητα, πιστεύω ότι παρουσίασε εμπνευσμένες ενδυματολογικές δημιουργίες με μεράκι. Θα το χαρακτήριζα ως συναισθηματική και λεκτική κραυγή που ψάχνει την ανταπόκριση. Τη δική μου πάντως, την έχει.