Γράφει η θεατρολόγος Ελένη Αναγνωστοπούλου
Η ιστορία έχει αποδείξει περίτρανα ότι αν δεν την κατανοήσεις σε βάθος, είσαι καταδικασμένος να την ξαναζήσεις. “Ελευθέριος Βενιζέλος” στο θέατρο Βράχων.
Ο θίασος Γιάννη Μόρτζου και Γιούλης Ζήκου, επιστρέφει δυναμικά στα θεατρικά δρώμενα με μια παράσταση που θα συζητηθεί. Πρόκειται για την εξιστόρηση-αφήγηση γεγονότων που αναφέρεται στη ζωή και την πολιτική δράση του μεγάλου ηγέτη Ελευθερίου Βενιζέλου. Οι θιασάρχες αποδεικνύουν για άλλη μια φορά ότι εκτός από εξαιρετικά ταλαντούχοι, κοπιάζουν και παρουσιάζουν μια άρτια θεατρική παραγωγή που εμπεριέχει ζουμί και μένει στο μυαλό του θεατή. Επίσης, το γεγονός ότι μελετούν τα στοιχεία της βιογραφίας, συνηγορεί σε ένα εξίσου καλό σκηνοθετικό αποτέλεσμα.
Ο Γιάννης Μόρτζος ενσαρκώνει τον Ελευθέριο Βενιζέλο σε προχωρημένη ηλικία. Ο σπουδαίος πολιτικός αυτός κάνει σε αυτή τη φάση της ζωής του έναν απολογισμό των λαθών του. Κάλυψε με τρόπο δυναμικό κάποιες μικροαδυναμίες στα λόγια. Όμως αυτό είναι και το ζητούμενο στο θέατρο! Δηλαδή, το να μπορεί ο ηθοποιός να καλύπτει αριστοτεχνικά την όποια δυσκολία επί σκηνής, χωρίς να γίνεται με τρόπο βεβιασμένο. Όσον αφορά την πρώτη σκηνή, βρήκα ευρηματικό το ξεκίνημα της παράστασης όπου ο μεγάλος ηγέτης κάθεται στο γραφείο του και κάνει αναδρομή στα γεγονότα του παρελθόντος.
Η Ελεάννα Πουλιδά υποδύεται αέρινα, τη γλυκιά και συνάμα άυλη μορφή της Μαρίας Κατελούζου, του πρώτου μεγάλου έρωτα του Βενιζέλου. Έμοιαζε λες και ήταν απευθείας βγαλμένη από τον κόσμο του ονείρου. Άλλωστε, είναι γεγονός ότι οι μεγάλοι έρωτες που διακόπτονται για κάποιο λόγο, εξυψώνονται και καταλήγουν στη σφαίρα της φαντασίας εξιδανικευμένα.
Ο Ευάγγελος Πετρόπουλος υποδύεται τον Αντώνη, το έμπιστο πρόσωπο του Βενιζέλου, με τη γλυκιά αφοσίωση που δείχνει ένας απλός άνθρωπος. Εκφραστικός και γεμάτος κατανόηση, στέκει παρατηρητής και σκιαγραφεί την ψυχοσύνθεση του ήρωα.
Η Γιούλη Ζήκου υποδύεται την Έλενα Σκυλίτση, μια γυναίκα που προέρχεται από οικογένεια αστών. Η Έλενα έχει επιλέξει με τη θέληση της να ζήσει και να “χαθεί” στη σκιά του Βενιζέλου. Δεν μένει όμως ανεπηρέαστη. Φαινομενικά, τον αντιμετωπίζει ήρεμα, στην πραγματικότητα όμως εκφράζει τεράστιες δόσεις ζήλειας. Η ζήλεια κρύβει έναν βαθύτερο καημό που ταλανίζει την ηρωίδα. Ενδόμυχα, επιθυμεί να κάνει ένα κομμάτι του άνδρα της, δικό της.
Ο Φώτης Τρυφωνόπουλος ενσαρκώνει τη μορφή του Κεμάλ και παρουσιάζει την οπτική των ιστορικών γεγονότων από τη μεριά των Τούρκων. Η υποκριτική του στηρίζεται στο μέτρο. Ψύχραιμος, συνδιαλέγεται με το Βενιζέλο, του τονίζει τα λάθη που έκανε στην εκστρατεία στη Σμύρνη και κάνει πρόποση στην προσυπογραφή του συμφώνου φιλίας Ελλάδας-Τουρκίας.
Ο Μανώλης Γεραπετρίτης ξεχώρισε στο ρόλο του πρωθυπουργού Ζαίμη. Ο ήρωας προσπαθεί να τηρήσει στάση ουδετερότητας και μετριοπάθειας, εντούτοις όμως υποστηρίζει τη φιλογερμανική πλευρά και συντηρεί την έχθρα μεταξύ του βασιλιά Κωνσταντίνου, ρόλου που υποδύεται ο Βασίλης Σαμαριτάκης και του Ελευθερίου Βενιζέλου. Σκηνοθετικά και υποκριτικά, βρήκα επιτυχημένο το στήσιμο της κόντρας μεταξύ των δύο προαναφερθέντων. Η διαφωνία γίνεται με το γάντι, χωρίς να οξυνθούν τα πνεύματα. Είναι μια από τις σκηνές που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Η Τιτίκα- Ποθητή Μαρίνου ενσαρκώνει την Παρασκευούλα Μπλουμ. Η Παρασκευούλα έχει ανάμεικτο ψυχισμό για το Βενιζέλο. Τον αγαπάει όμως ταυτόχρονα έχει και παράπονα επειδή δεν μπόρεσε να τον κερδίσει εξ’ολοκλήρου στη ζωή της. Το κοινό στοιχείο και των τριών γυναικών που πέρασαν από τη ζωή του, ήταν το παράπονο/πεποίθηση πως δεν αγαπήθηκαν αρκετά. Απλώς ο Βενιζέλος ήταν δοσμένος ψυχή τε και σώματι στην πολιτική. Εν προκειμένω, στην ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα και στη διεύρυνση των ελληνικών συνόρων. Εξάλλου,για μια χαρισματική προσωπικότητα όπως εκείνος είχε σημασία η φλόγα του οράματος που ήταν ιερή και πιο δυνατή από όλα τα άλλα.
Η παράσταση διανθίζεται με αποσπάσματα από ηχητικά ντοκουμέντα που πιστοποιούν και δίνουν έμφαση στα γεγονότα που καλύπτουν τις δεκαετίες 1910-1920. Πολλά συγχαρητήρια στο συγγραφέα, κύριο Γρηγόρη Χαλιακόπουλο. Δυνατός λόγος, μεστό κείμενο. Έντονη σκιαγράφηση προσωπικοτήτων και διείσδυση στη λειτουργία της ψυχοσύνθεσης του. Αυτή η πρεμιέρα έγινε ένα σχολείο όπου όλοι είναι χρήσιμο να παρακολουθήσουμε. Η εξήγηση είναι απλή: το ενδιαφέρον του θεατή είναι στραμμένο στην εξέλιξη της πλοκής και μαθαίνει κομμάτια της ελληνικής ιστορίας. Του δίνεται η δυνατότητα να κρίνει και να αξιολογήσει τα γεγονότα χωρίς να επηρεάζεται από εξωτερικούς παράγοντες που αποσιωπούν εσκεμμένα και παραλάσσουν κάποια ιστορικά τεκταινόμενα λόγω συμφερόντων.