Συνέντευξη με τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Πέρη Μιχαηλίδη

Ο Πέρης Μιχαηλίδης γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Σπούδασε στη Δραματική σχολή του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, στην Ακαδημία της Ρώμης και παρακολούθησε σεμινάρια με το Γκροτόφσκι και τους συνεργάτες του. Εργάστηκε ως ηθοποιός στο Κ.Θ.Β.Ε. και στο Εθνικό Θέατρο. Σκηνοθέτησε στις Κρατικές σκηνές, στο Ελεύθερο Θέατρο, δημιούργησε το "Θέατρο Μηχανή", έπαιξε στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο και παράλληλα διδάσκει υποκριτική στην Ανώτερη σχολή θεάτρου "Μοντέρνοι Καιροί".

Ο Πέρης Μιχαηλίδης σε μια αποκλειστική συνέντευξη στο Τρίτο Κουδούνι και στις Ελένη Αναγνωστοπούλου και Μαριαλένα Δογγούρη.

ΤΚ: Τον περασμένο Ιούνιο παρουσιάσατε ένα θεατρικό δρώμενο σε συνεργασία με την Ελένη Γερασιμίδου, του οποίου η δράση έλαβε χώρα μέσα σε ένα αστικό λεωφορείο. Πείτε μας για την υπόθεση του έργου.

Πέρης: Το δρώμενο αυτό εντάσσονταν στο πρόγραμμα «Γεφυρώνοντας τις διαφορετικότητες» που οργάνωσε το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών στις λεωφορειακές γραμμές 904 Πειραιάς- Φρεαττύδα και 040 Πειραιάς- Σύνταγμα. Παρουσιάστηκαν δύο κείμενα του Γιάννη Χρυσούλη με την Ελένη Γερασιμίδου και εγώ παρουσίασα το κείμενο του Χρήστου Οικονόμου με τίτλο «Ραφέλ». Το εξαιρετικό αυτό κείμενο αναφέρεται στη μετανάστευση και αφηγείται τη διάσωση ενός μικρού κοριτσιού 3- 4 χρονών όταν ανατρέπεται μια βάρκα γεμάτη πρόσφυγες.

ΤΚ: Ποιες εμπειρίες αποκομίσατε ενσαρκώνοντας ένα ρόλο μέσα σε ένα μέσο μεταφοράς, όπως είναι το αστικό λεωφορείο;

Πέρης: Ήταν μια άμεση θεατρική παρέμβαση χωρίς άλλες διαμεσολαβήσεις κι αυτό έδινε μια παράξενη μορφή στην επικοινωνία ηθοποιού και θεατή. Σε αυτήν την παρέμβαση η παραδοσιακή θεατρική σύμβαση καταργείται και ο ηθοποιός καλείται να αντεπεξέλθει σε μια δύσκολη αλλά εξαιρετικά προκλητική θεατρική εμπειρία. Η ιδιομορφία είναι ότι οι «θεατές» ταξιδεύουν με έναν συγκεκριμένο προορισμό και μαζί τους συνταξιδεύει ο ηθοποιός ερμηνεύοντας ένα κείμενο.

ΤΚ: Ποιες οι αντιδράσεις των θεατών;

Πέρης: Οι επιβάτες- θεατές υποδέχτηκαν θερμά τον «παράξενο (συν)ταξιδιώτη», άκουσαν με προσοχή το κείμενο, συγκινήθηκαν και, τέλος, κάθε φορά που ολοκληρώνονταν το κείμενο (επαναλήφθηκε αρκετές φορές στη διάρκεια της διαδρομής), ξεσπούσαν σε χειροκροτήματα. Ήταν συγκινητικό όταν κάποιοι από τους επιβάτες άνοιγαν συζήτηση για το μήνυμα που θέλει να μεταφέρει το όλο εγχείρημα. Ήταν μια ιδιαίτερη θεατρική εμπειρία χωρίς σκηνοθετισμούς και άλλα θεατρικά τερτίπια, δηλαδή μια απλή απαγγελία ενός κειμένου, πιστή στο συναίσθημα και τη συγκίνηση με τα οποία και γράφτηκε. Το σημαντικό είναι ότι το έργο θίγοντας το ευαίσθητο θέμα των προσφύγων έγινε πλήρως αποδεκτό κι αυτό δείχνει ότι η αλληλεγγύη είναι βαθιά ριζωμένη στις ψυχές των ανθρώπων .

ΤΚ: Τα τελευταία χρόνια διδάσκετε υποκριτική στην Ανώτερη δραματική σχολή «Μοντέρνοι Καιροί». Πείτε μας λίγα λόγια σχετικά με το περιεχόμενο του μαθήματός σας.

Πέρης: Μετά τη διδασκαλία μου στη Σχολή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος 2005- 08, ανέλαβα τα τελευταία τέσσερα χρόνια το Γ’ έτος της Σχολής Μοντέρνοι Καιροί- όπως και στο ΚΘΒΕ- και φέτος προστέθηκε και το Β’ έτος. Η διδασκαλία του Γ’ έτους έχει για μένα εξαιρετικό ενδιαφέρον διότι οι σπουδαστές έχουν περάσει δύο δύσκολα χρόνια με το κλασσικό ρεπερτόριο με συγκεκριμένες νόρμες εκφοράς των κειμένων και σκληρής υποκριτικής διαδικασίας που συνιστούν τη δόμηση ενός στέρεου ηθοποιού. Στο μάθημα λοιπόν του Γ’ έτους δίνεται η δυνατότητα στον διδάσκοντα να ελευθερώσει τα εκφραστικά τους μέσα με όχημα τα καινοτόμα και αιρετικά κείμενα της Σάρας Καίην, του Κολτές, του Ρέιβενχιλ, Ντένυς Κέλλυ κα. Το περιεχόμενο του μαθήματος έχει στοιχεία από την εναλλακτική θεατρική σκηνή από τη δεκαετία του ’70 έως και σήμερα όπως ορίζεται από το in yer face theater.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια μεγάλη στροφή του θεάτρου στη λογοτεχνία γι’ αυτό έχω συμπεριλάβει στην ύλη σημαντικά κείμενα από διάφορα λογοτεχνικά ρεύματα.

Το μάθημα του Β’ έτους είναι 17ος αιώνας- Γαλλικός κλασικισμός (Ρακίνας, Μολιέρος, Κορνέιγ, Λεσάζ) και 18ος αιώνας- Γερμανικός ρομαντισμός “Sturm und Drang” ’’Θύελλα και ορμή’’ (Σίλερ, Γκαίτε, Λέσινγκ).
Στο μάθημα του Γαλλικού κλασικισμού, που στηρίζεται στην ηγεμονία του ορθού λόγου ( raison) και στους αριστοτελικούς κανόνες, ανιχνεύεται από τους σπουδαστές η εκφορά του έμμετρου λόγου των συγγραφέων σε Αλεξανδρινό δωδεκασύλλαβο, μέσα από τους παράφορους ήρωες του Ρακίνα και των σκοτεινών έργων του Μολιέρου.
Στο Γερμανικό Ρομαντισμό “Sturm und Drang” που αποτέλεσε ένα νεανικό κίνημα αμφισβήτησης στην εποχή του, αποδομούνται οι αρχές του κλασικισμού και προκρίνονται τα συναισθήματα και τα ακραία πάθη. Οι παρορμητικά ακραίοι ήρωες των Σίλερ, Γκαίτε, Λέσσινγκ που διεκδικούν την απελευθέρωσή τους από τα στεγανά των κοινωνικών συμβάσεων, προσφέρουν τη δυνατότητα υποκριτικά να εδραιωθεί η σκηνική στιβαρότητα.

ΤΚ: Ποιες είναι οι βασικές αρχές υποκριτικής όσον αφορά τα θεατρικά ρεύματα που διδάσκετε, δηλαδή του κλασικισμού, του κινήματος «Θύελλα και Ορμή» και του σύγχρονου θεάτρου;

Πέρης: Στο Β’ έτος (Γαλλικός κλασικισμός και Γερμανικός ρομαντισμός) ακολουθείται ο δρόμος της απόλυτης «δόμησης» ενός ρόλου με ακινησία και σωστή εκφορά. Παράλληλα σημαντικό εργαλείο είναι η κλασσική μουσική (μπαρόκ, ρομαντισμός) και η επίδρασή της στα σύγχρονα μουσικά ρεύματα (ambient, gothic rock). Στο Γ’ έτος –που ορίζεται ως ‘’το έτος της απελευθέρωσης’’ από τις κλασσικές νόρμες μέσα από τα έργα του in yer face theater- και της λογοτεχνίας χρησιμοποιούνται διάφορες αιρετικές συνθέσεις κειμένων και φόρμες θεάτρου για να υπηρετήσουν τις ανάγκες της σύγχρονης υποκριτικής έκφρασης. Και εδώ η μουσική και ο κινηματογράφος έχουν κυρίαρχο ρόλο. Επιλεκτικά αναφέρω: classic rock, post punk και ταινίες των δημιουργών Φασμπίντερ, Ζουλάφσκι κλπ. Επίσης στο μάθημα του Γ’ έτους θα συμπεριληφθεί από τη νέα σπουδαστική περίοδο και το ‘’θέατρο του Παραλόγου’’ όπως το όρισε ο Μάρτιν Έσσλιν με έργα των Ιονέσκο, Σ.Μπέκετ, Χ.Πίντερ, Φ.Αρραμπάλ, Ζαν Ζενέ κ.α.

ΤΚ: Κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας σας σε ποια στοιχεία εστιάζετε;

Πέρης: Απλότητα, αφοσίωση, πειθαρχία, χιούμορ.

ΤΚ: Ως σκηνοθέτης ποιο από τα ρεύματα που διδάσκετε σας ιντριγκάρει περισσότερο;

Πέρης: Πιστεύω ότι ένας δάσκαλος σε μια Δραματική Σχολή, ίσως προς το τέλος του Γ’ έτους να «αποκαλύπτεται» και λίγο ως σκηνοθέτης για να μην αναστέλλει, με τις πληθωρικά ιδιόρρυθμες και συχνά παρακινδυνευμένες σκηνοθετικές του απόψεις, τα εκφραστικά μέσα των σπουδαστών. Το σκηνοθετικό ρεύμα που ακολουθώ είναι η συνύπαρξη μιας απολύτως κλασικής ανάγνωσης των κειμένων με ριζοσπαστικά στοιχεία στη τελική τους φόρμα.