«Όλοι μαζί μπορούμε» ΔΕΙΠΝΟ ΗΛΙΘΙΩΝ Θέατρο Κάππα
5 Δεκεμβρίου 2017Εορταστικό ωράριο Θέατρο Πειραιώς 131 «Όταν σβήσουν τα φώτα»
6 Δεκεμβρίου 2017
Γράφει η θεατρολόγος Ελένη Αναγνωστοπούλου
Η πομπή προς την Ελευσίνα είναι η αφορμή για να πέσουν οι μάσκες και να αποκαλυφθούν οι πραγματικοί χαρακτήρες των ηρώων. Μια θρησκευτική λιτανεία που θα μπορούσε να έχει το νόημα του Πίστευε και μη ερεύνα αν συσχετιστεί και συνδυαστεί με τη μη επίγνωση του πραγματικού χαρακτήρα και θέλω των εμπλεκόμενων ηρώων.«Προς Ελευσίνα», μια σύγχρονη οικογενειακή τραγωδία στο θέατρο τέχνης Καρόλου Κουν (σκηνή Φρυνίχου).
Στις 28/11/2017 το θέατρο τέχνης Καρόλου Κουν μας υποδέχτηκε στην πρεμιέρα της παράστασης: «Προς Ελευσίνα». Το έργο του Παύλου Μάτεσι βλέπει τα φώτα της σκηνής μετά από είκοσι χρόνια και συγκλονίζει το θεατρόφιλο κοινό εξαιτίας του ιδιότυπου θέματος του. Μια οικογένεια βιώνει διαβρωτική κρίση και εξελίσσεται νοσηρά. Με απαρχή τον επικείμενο θάνατο της Μητέρας, η οικογένεια αποφασίζει να φέρει εις πέρας την τελευταία της επιθυμία: να επιστρέψει στα πάτρια εδάφη της, στην Ελευσίνα. Αυτό το έργο προσφέρεται για μελέτη και για εκτενή ανάλυση. Αρχικά, να ξεκινήσουμε από τους ίδιους τους ήρωες. Οι ήρωες δεν έχουν ονόματα. Εύλογα θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς γιατί όταν απευθύνεται ο ένας στον άλλον, δεν προσφωνούνται με τα ονόματα τους. Ίσως διότι τα ονόματα δεν έχουν καμία σημασία. Οι πράξεις είναι πιο δυνατές και ηχηρές. Πίσω από την κλειστή πόρτα του σπιτιού βλέπουμε μια οικογένεια που βιώνει το δικό της Γολγοθά. Τα μέλη γνωρίζουν τι έχει συμβεί αλλά επιλέγουν να μη μιλήσουν για το πρόβλημα. Αντιθέτως, το συγκαλύπτουν και εθελοτυφλούν. Όλη αυτή η ενέργεια, έχει ως τελικό αποτέλεσμα να αρρωσταίνει και να πληγώνει τα μέλη της οικογένειας αυτής.
Η δομή του έργου προσομοιάζει σε αυτήν της αρχαίας τραγωδίας. Οι ήρωες κινούνται σ’ έναν αναδραστικό κύκλο όπου οι αποφάσεις τους αντλούνται με βάση το ορμέμφυτο τους. Μια υπόθεση δυσοίωνη που δεν αφήνει χαραμάδα βελτίωσης ή ελπίδας. Με τον ερχομό τους στην Ελευσίνα, διαλύεται η θλιβερή πομπή και ο καθένας παίρνει πια το δρόμο του. Τα πρόσωπα δεν συζητούν μεταξύ τους αλλά κάνουν παράλληλους μονολόγους. Δεν ακούει ο ένας τον άλλο παρά μόνο εκθέτει αυτά που έχει κατά νου να πει. Ο Παύλος Μάτεσις σχολιάζει τα παραπάνω κακώς κείμενα που απαντώνται σε οικογένειες που ζουν στην επαρχία. Εστιάζει στο ψυχολογικό μοτίβο των ηρώων. Όσα δεν λένε: εκεί κρύβεται ο μεγάλος πόνος. Η μετάβαση στην Ελευσίνα θα μπορούσε να έχει και έναν καθαρά θρησκευτικό χαρακτήρα.
Η τελετουργία ξεκινάει. Εμείς ως θεατές δεν βλέπουμε την κλιμάκωση του δράματος. Βιώνουμε όμως κάθε λεπτό, τις σκέψεις, τις επιθυμίες, τους φόβους, τις ανησυχίες τους. Η κάθαρση για εμάς το θεατρικό κοινό και για τους ρόλους, επέρχεται με τη διάσπαση της οικογένειας. Αυτή η ενέργεια θα μπορούσε να φέρει θετικό αποτέλεσμα αφού θα έσπαγε πλέον ο αρρωστημένος ιστός των σχέσεων και το κάθε πρόσωπο θα ήταν ελεύθερο να επανατοποθετήσει τη ζωή του σε νέες βάσεις. Ελευθερία; Μεγάλη κουβέντα. Ο συγγραφέας δείχνει ξεκάθαρα ότι οι ρόλοι είναι ελεύθεροι σε επίπεδο ατομικό αλλά όχι σε επίπεδο ψυχοσυναισθηματικό. Όντα εξαρτημένα και βαθιά επηρεασμένα από τη μέχρι τώρα ζωή τους, επιστρέφουν τρόπον τινά σε αυτήν, ο καθένας χωρίς τη θέληση του. Κατά τη γνώμη μου, πρόκειται για άτομα μοιρολατρικά που φοβούνται να υψώσουν ανάστημα και να αλλάξουν επί της ουσίας, ενώ έχουν αυτή την ευκαιρία. Δεν προβαίνουν σε αξιοποίηση της.
Η σκηνοθεσία της Ηλέκτρας Ελληνικιώτη μου άφησε μια εικόνα στατική. Η Όλγα Μπρούμα δημιούργησε με πιστό τρόπο τα σκηνικά, έτσι όπως αναφέρονται στις σκηνικές οδηγίες του βιβλίου. Τα κοστούμια της Δήμητρας Λιάκουρα είναι απλά, λιτά και παραπέμπουν σε χωριάτικες ενδυμασίες. Ο Γρηγόρης Ελευθερίου γράφει ρυθμική μουσική, σχεδόν πένθιμη που ταιριάζει με το θέμα που πραγματεύεται ο Μάτεσις. Η Χριστίνα Μουμούρη χρησιμοποιεί υποβλητικό φως για να υποδηλώσει τη θαμπάδα που διέπει τις σχέσεις τις οικογένειας. Οι σχέσεις κρέμονται από μια αόρατη κλωστή.
Η Μαρία Καβογιάννη κερδίζει τις εντυπώσεις στο ρόλο της Μητέρας. Παίζει πολύ με τις εκφράσεις του προσώπου της, δεν μιλάει πολύ. Εξωτερικεύει τη θλίψη της με μέτρο. Είναι ένας χαρακτήρας όπου η σκιά του πέφτει βαριά για τους υπόλοιπους ήρωες. Ο Γιάννης Κοκιασμένος μπορώ να πω ότι με έπεισε καθώς ερμήνευε το ρόλο του Πατέρα. Υποδύθηκε έναν πατέρα περιχαρακωμένο σε μια τυπική συμπεριφορά που δεν τον ενδιαφέρει παρά μόνο η δική του καλοπέραση. Ο Αθανάσιος Μυλωνόπουλος ήταν υποδειγματικός στο ρόλο του Μικρού γιου. Ο Δημήτρης Δρόσος συγκλόνισε στο ρόλο του Μεγάλου γιου. Με το μοναδικό ηχόχρωμα του, ερμήνευσε ένα παραδοσιακό τραγούδι (ύπνε που παίρνεις τα παιδιά), προσδίδοντας του θρηνητικό χαρακτήρα. Η Μαρία Μαμούρη εξέφρασε στο μέγιστο τις ψυχολογικές αναταράξεις της Κόρης.